MVVM: 'Historisch besef' (gedicht)

HISTORISCH BESEF

Waarom Oranje?

Omdat dat de kleur is van de familie
die steeds weer aan het hoofd stond
van Neerlands schip van staat;
die de eeuwen door affektie vond
bij de onderdanen der Lage Landen —
echt, zo buitengewoon lang al.
Heb je dan geen historisch besef?

Omdat de familie van die kleur
van den vreemde in deze streken kwam
toen 'n ver lid van middelbare leeftijd
'n maagdelijk kind uit Breda nam*,
met veel grond, doch weinig jaren —
elf, zo buitengewoon jong nog.
Heb je dan geen historisch besef?

Waarom Westerbork?

Omdat daar het kamp was gelegen
waarvandaan de verstotenen vertrokken,
opeengepakt in vooral goederenwagons,
om in het oosten te lijden en te sterven
in 'n zo verschrikkelijk Hakenkruisrijk,
waar men maar vergaste en neerknalde.
Heb je dan geen historisch besef?

Omdat dat kamp daar niet mocht komen
bij Elspeet, twaalf kilometer van Het Loo,
waar Zij, zo verschrikkelijk nabij**,
geen vluchtelingen verkoos te dulden,
en de regering van het Oranjerijk
maar voor Haar zwichtte en neerknielde.
Heb je dan geen historisch besef?

Vincent van Mechelen
-76.LNO

1:22, MP3
3.2 MB

** In het jaar 1403 van de Christelijke Jaartelling trouwde de toen ongeveer 28 jaar oude Duitse edelman Engelbrecht van Nassau met de 11-jarige Johanna van Polanen uit Breda, waardoor hij haar immense rijkdommen in het hertogdom Brabant (met het Kasteel van Breda) en de graafschap Holland verwierf, waaronder vele heerlijkheden en ridderhofsteden.

** In het jaar 1939 van de Christelijke Jaartelling weigerde de toen ongeveer 59 jaar oude Nederlanse koningin Wilhelmina, de facto staatshoofd der Noordelijke Nederlanden, om akkoord te gaan met de bouw van 'n kamp voor Joodse vluchtelingen uit het door de Nazi's geregeerde Duitsland, omdat dat kamp op 'slechts' 12 km afstand van haar buitenverblijf Paleis Het Loo zou komen te liggen. In plaats daarvan kwam het kamp toen in Westerbork in Drenthe, op 'n veilige afstand van 83 km van haar zomerresidentie. (In de geluidsopname van 68.MNW was de 12 km nog 15 km.)

Bovenstaand gedicht is 'n parallelversie van A Sense of History, 'n gedicht in This Language dat dateert van 76 nTWO.
Wilhelmina van Elspeterveld tot Westerbork is het unieke onderwerp van het artikel Wilhelmina de Frigide liet het verbieden. Dit voormalig staatshoofd speelt eveneens 'n belangrijke rol in de mislukte staatsgreep van de Soldaat van Oranje. Tevens figureert dit lid van de Koninklijke Familie nog even incognito in het verhaal De Platanenlanenlaan.